Dit artikel is bedoeld om je te helpen een beter begrip te krijgen van multiple sclerose, of je nu zelf gediagnosticeerd bent, iemand kent met MS of gewoon nieuwsgierig bent naar de aandoening. We hopen dat je na het lezen van dit artikel een helder beeld hebt van wat MS inhoudt en hoe het het leven van mensen die ermee leven beïnvloedt.
Wat is multiple sclerose (MS)?
MS is een aandoening in de hersenen en het ruggenmerg, waarbij er op verschillende plekken ontstekingen ontstaan. Deze ontstekingen zorgen ervoor dat hersengebieden minder goed met elkaar communiceren. Je kunt het eigenlijk zien als een soort ‘kortsluiting’ in het zenuwstelsel.
Stel je voor dat je hersenen en je ruggenmerg een soort snelweg zijn waarlangs boodschappen van je lichaam naar je hersenen worden gestuurd. Bij mensen met MS werken de ‘verkeerslichten’ op deze snelweg niet goed. Dit betekent dat de boodschappen niet altijd goed aankomen of zelfs helemaal niet aankomen. Dit levert natuurlijk verschillende klachten op, zoals problemen met zien, bewegen, praten, concentratie- en/of geheugenproblemen. De klachten verschillen per persoon, maar bijna alle mensen met MS zijn vaak erg moe.
Symptomen van multiple sclerose (MS)
MS kan verschillende symptomen veroorzaken, afhankelijk van welke delen van het zenuwstelsel worden aangetast. Sommige veelvoorkomende symptomen zijn:
- Je bent regelmatig moe.
- Je ervaart tintelingen of pijn in je armen of benen.
- Je hebt moeite met je evenwicht of loopt minder stabiel.
- Je hebt last van wazig zicht of ziet dubbel.
- Je spieren voelen zwak aan of zijn stijf.
- Je hebt moeite met het waarnemen van kou en warmte.
- Je voelt je minder blij of ervaart angstgevoelens.
- Je ondervindt problemen bij het slikken of spreken.
- Je ervaart problemen op het gebied van seksualiteit of incontinentie.
- Je hebt problemen met denken, zoals concentratie- of geheugenproblemen.
Oorzaak van multiple sclerose (MS)
De precieze oorzaak van MS is nog niet bekend. Wetenschappers denken dat het te maken heeft met een combinatie van genetische aanleg en omgevingsfactoren, zoals infecties of blootstelling aan bepaalde stoffen. Hoewel MS niet persé erfelijk is, is er wel een iets hogere kans op MS bij mensen met familieleden die de ziekte hebben. Er is dus veel dat we nog niet weten over MS, maar we begrijpen wel dat de stof genaamd myeline een essentiële rol speelt. Myeline fungeert als een beschermende isolatielaag rondom de zenuwen in het centrale zenuwstelsel. Deze laag is verantwoordelijk voor het snel en efficiënt doorgeven van prikkels door de zenuwen. De symptomen van MS ontstaan wanneer deze isolatielaag van de zenuwen beschadigd raakt, waardoor de prikkels niet goed of helemaal niet meer kunnen worden doorgegeven
Behandeling van MS
Helaas is er nog geen genezing voor MS, maar er zijn wel behandelingen die de symptomen kunnen verlichten en het ziekteverloop kunnen vertragen.
- Medicatie
Er zijn verschillende medicijnen beschikbaar die kunnen helpen om de aanvallen en symptomen van MS te verminderen en het aantal nieuwe laesies in de hersenen te verminderen. Er blijven continue nieuwe middelen voor de behandeling van MS beschikbaar komen. De neurologen en MS-verpleegkundige worden hier goed over geïnformeerd, zodat zij wanneer nodig MS-patiënten ook met de nieuwste medicatie kunnen behandelen. - Aanvullende behandelingen
Naast medicatie helpen aanvullende behandelingen, zoals fysiotherapie, ergotherapie, logopedie en andere vormen van therapie, bij het omgaan met de symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Deze behandelingen helpen bij het behouden van mobiliteit, het verminderen van pijn en het verbeteren van de dagelijkse vaardigheden. - Stamceltherapie
Stamceltherapie kan in sommige gevallen worden overwogen als behandeling voor mensen met MS. Het werkt als een ‘herstart’ door het oude afweersysteem te wissen met chemotherapie en lichaamseigen stamcellen toe te dienen voor de vorming van een nieuw afweersysteem. Na transplantatie kan MS milder verlopen of soms zelfs stoppen. Hoewel er discussie is over stamceltherapie vanwege de risico’s van het wissen van het oude afweersysteem, wordt er nog steeds onderzoek naar gedaan, vooral naar de langetermijneffecten die nog onbekend zijn. Sinds december 2022 wordt stamceltransplantatie vergoed voor een kleine groep mensen met MS, namelijk 10-20 mensen per jaar, voornamelijk voor degenen met een agressieve vorm van RRMS die niet goed reageren op bestaande medicijnen.
Gevolgen van MS
MS kan een grote impact hebben op het dagelijks leven van mensen die eraan lijden. Naarmate de ziekte vordert, kunnen sommige mensen moeilijkheden ervaren bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en het behouden van hun onafhankelijkheid. Dit kan leiden tot problemen met werk, relaties en sociale activiteiten. Het is belangrijk om ondersteuning te hebben en te werken met gezondheidsprofessionals om de gevolgen van MS zo goed mogelijk te beheren.
Preventie van MS
Op dit moment is er geen bekende manier om MS te voorkomen. Het begrijpen van mogelijke risicofactoren en het nemen van gezonde levensstijlkeuzes, zoals het verminderen van stress, het behouden van een gezond gewicht en het regelmatig bewegen, kunnen helpen om het risico op het ontwikkelen van MS te verkleinen.
