Epilepsie is een aandoening die plotselinge aanvallen veroorzaakt. Het is erg belangrijk om te weten wat te doen tijdens zo’n aanval, vooral voor hulpverleners en mensen die iemand met epilepsie kennen. Een epileptische aanval kan namelijk erg gevaarlijk zijn als er niet goed mee omgegaan wordt. Ken jij iemand met epilepsie? Lees dit artikel dan goed door, zodat je weet wat je wel en niet moet doen tijdens een aanval.
Het herkennen van een epileptische aanval
Een aanval komt op veel verschillende manieren voor. Dit is afhankelijk van het type epilepsie en het type aanval dat daarbij komt kijken. Rustig blijven en de symptomen waarnemen helpt bij het herkennen van de soort aanval. Hieronder vind je een overzicht van de verschillende aanvallen en symptomen die daarbij horen:
Focale aanvallen (komen het vaakst voor)
- Je maakt ineens geluiden
- Je herhaalt bepaalde dingen
- Je kunt je spieren niet meer aanspannen
- Je hebt last van (licht) motorische storingen: plotselinge bewegingen van je lichaam
- Je ervaart een tintelend gevoel
- Je ruikt of proeft vreemde dingen
- Je kunt in de war raken en kunt niet meer goed reageren
Gegeneraliseerde aanvallen (verschillende vormen)
- Tonische aanval:
Alleen verstijving van je spieren - Clonische aanval:
Alleen schokkende bewegingen in je armen en benen - Tonisch clonische aanval:
Eerst verstijven je spieren, hierna treden schokken op in je armen en benen
Hulp bieden tijdens en na de aanval
Verschillende soorten aanvallen vragen ook om een ander soort hulp. We delen dit onder in twee verschillende categorieën:
Hulp bij focale aanvallen
Tijdens deze aanvallen is vooral het bewustzijn van de persoon verstoord. Hierdoor kan je raar gedrag gaan vertonen, zoals verwardheid, veel smakken en slikken, aan kleding friemelen of doelloos rondwandelen. De aanval kan niet worden gestopt en gaat vanzelf over. Om te helpen kan je het volgende doen:
- Blijf bij de persoon tot de aanval voorbij is
- Praat rustig: meestal begrijpt iemand tijdens een focale aanval niet wat je zegt, maar hoort de geluiden wel
- Voorkom gevaarlijke situaties en haal voorwerpen weg waaraan iemand zich kan bezeren
- Leid de persoon in geval van rondwandelen voorzichtig weg van gevaar
- Raak iemand zo min mogelijk en vooral niet plotseling aan. Dat kan zorgen voor verwarring of agressie
- Leg na de aanval rustig uit wat er gebeurd is en toon begrip
- Breng de persoon als dat nodig is naar huis
- Laat de persoon zijn of haar aanval vastleggen. Dit kan helpen bij het herkennen van triggers en helpt in de gesprekken met de neuroloog. Je hebt hier speciale apps voor, zoals MedApp.
Hulp bij tonisch-clonische en tonische aanvallen
Deze grotere aanvallen zien er vervelend uit. Iemand valt op de grond, verkrampt en gaat bij een tonisch-clonische aanval ook schokken. Welke stappen zijn belangrijk om te ondernemen wanneer dit gebeurt?
- Neem de tijd op (schakel medische hulp in als de aanval langer dan 5 minuten duurt)
- Verwijder alle gevaarlijk voorwerpen waar de persoon zich aan zou kunnen stoten
- Bescherm het hoofd met iets zachts zoals een jas of kussen
- Maak knellende kleding los (zet eventueel een bril af) en check of de luchtwegen vrij zijn
- Leg de persoon in een stabiele zijligging als dit mogelijk is, zodat het ademhalen makkelijker gaat
- Houd omstanders op afstand en laat de aanval natuurlijk verlopen
- Stel na het bijkomen (dit kan enkele minuten duren) de persoon gerust en leg rustig uit wat er gebeurd is
- Breng de persoon als dat nodig is naar huis
- Laat de persoon zijn of haar aanval vastleggen. Dit kan helpen bij het herkennen van triggers en helpt in de gesprekken met de neuroloog. Je hebt hier speciale apps voor, zoals MedApp.
Wat moet je NIET doen
- Til de persoon niet op
- Stop niets in de mond
- Geef niks te drinken voordat de persoon helemaal bij bewustzijn is
- Val de persoon niet lastig tijdens het bijkomen en het rusten achteraf
Wanneer moet je medische hulp inschakelen?
Vooral bij tonisch-clonische en tonische aanvallen is het vaak lastig om te bepalen of er medische hulp ingeschakeld moet worden omdat deze aanvallen er snel nogal ernstig uitzien. Toch kan het zo zijn dat een persoon die regelmatig deze aanvallen heeft liever geen medische hulp wilt of nodig heeft. Schakel alleen medische hulp in wanneer…
- … het iemands eerste aanval is.
- … de aanval langer duurt dan gewoonlijk of als de aanval (met schokkende bewegingen) langer duurt dan 5 minuten. Er moet dan z.s.m noodmedicatie worden toegediend.
- … de ene aanval volgt op de andere zonder dat de persoon bij kennis komt.
- … de persoon het hoofd heeft gestoten en niet bij kennis komt binnen 10 minuten na de schokkende bewegingen. Er kan dan sprake zijn van een hersenschudding.
- … de persoon zich hard stoot en bloed of hard gevallen is en kneuzingen of pijn heeft.
Medicatiebeheer en MedApp
Een belangrijke stap die voorafgaat aan het weten wat te doen bij een epilepsie-aanval, is het voorkomen ervan. Voor veel mensen met epilepsie kan dit door het gebruik van medicijnen. Om ervoor te zorgen dat de medicijnen hun werk doen is het erg belangrijk om deze goed in te nemen. Daarom moet je altijd (nood)medicatie in huis hebben. De MedApp apotheek helpt hier een handje bij door op tijd én gratis medicijnen te leveren bij jou thuis. Daarnaast hebben we een handige app waarin je makkelijk je voorraad bijhoudt, medicijnwekkers instelt zodat je je medicijnen niet vergeet en je triggers bijhoudt in een handig dagboek! Download de app en ervaar het zelf!
