Hepatitis is ontsteking van de lever. Deze aandoening kan veroorzaakt worden door een virus, maar er zijn ook andere oorzaken mogelijk. In dit artikel lees je alles over de oorzaken, de symptomen en de behandelingen. Ook geven we tips over hoe je hepatitis voorkomt.
Oorzaken hepatitis
Voor we ingaan op de oorzaken, is het belangrijk om twee hoofdvormen van hepatitis te leren kennen. Dit zijn niet-virale hepatitis en virale hepatitis.
Wat is niet-virale hepatitis?
Niet-virale hepatitis betekent dat de leverontsteking is ontstaan door andere oorzaken dan een virus. Denk aan:
- Auto-immuunhepatitis
- (Overmatig) alcoholgebruik
- NASH (non-alcoholic steatohepatitis)
- Het gebruik van bepaalde medicijnen
Over auto-immuunhepatitis
Bij auto-immuunhepatitis ontstaat de leverontsteking door een auto-immuunziekte. Bij auto-immuunziekten is het zo dat het lichaam de eigen cellen aanvalt. In dit geval raken de cellen van de lever beschadigd en dat leidt tot ontsteking van de lever. Over de oorzaak van deze vorm van hepatitis is, helaas, nog niets bekend.
Over (overmatig) alcoholgebruik
Als je langdurig (te veel) alcohol gebruikt, dan kan dit leiden tot een ernstige leverontsteking. Het teveel aan alcohol zorgt dan voor leververvetting. Vetcellen hopen zich op in de lever en dat leidt mogelijk tot een ontsteking van de lever. Dit heet ‘alcoholische hepatitis’.
Over NASH
NASH is de afkorting voor de Engelse term ‘non-alcoholic steatohepatitis’. Deze term betekent vrijwel letterlijk: niet-alcoholische leververvetting. Het gaat hier om een leverontsteking, maar dan niet veroorzaakt door alcohol.
Denk eerder aan vervetting van de lever door een verstoorde vet- en/of suikerstofwisseling (verwerking van vet of suiker door het lichaam). Een niet alcoholische leverontsteking voorkom je meestal door voldoende te bewegen en gezond te eten.
Over het gebruik van bepaalde medicijnen
Bepaalde medicijnen tasten de lever aan bij normaal gebruik of zorgen in het geval van overdosis voor schade aan de lever. Deze schade kan uiteindelijk leiden tot een ontsteking van de lever.
Wat is virale hepatitis?
Virale hepatitis betekent ontsteking van de lever door een virus. Bijvoorbeeld door besmetting met het:
- Hepatitis A-virus
- Hepatitis B-virus
- Hepatitis C-virus
- Hepatitis D-virus
- Hepatitis E-virus
Wat is hepatitis A?
Hepatitis A is een niet-chronische vorm van hepatitis.
- Oorzaak: besmetting met het hepatitis A-virus. Je krijgt het door besmet voedsel of water. Je kunt ook besmet raken als je in contact komt met iemand die hepatitis A heeft.
- Symptomen: vermoeidheid, lichte koorts, misselijkheid en pijn in de bovenbuik. Maar ook het geel kleuren van het oogwit en de huid (dit wordt geelzucht genoemd), donkere urine en zeer bleke kleur van de ontlasting.
- Behandeling: hepatitis A is niet te behandelen met medicijnen. Het gaat na zes weken wel over, al kun je daarna nog vrij lang last hebben van vermoeidheid.
Wat is hepatitis B?
Hepatitis B is in twee vormen mogelijk: acuut of chronisch. De eerste vorm kan leiden tot de tweede vorm.
- Oorzaak: besmetting met het hepatitis B-virus. Je kunt deze vorm van hepatitis krijgen als je in contact komt met besmet bloed, sperma, voorvocht en vaginaal vocht. Hepatitis B wordt dan ook meestal overgedragen via onveilige seks of bloedcontact*. Het virus kan ook tijdens een bevalling overgedragen worden aan de baby.
- Symptomen bij acute hepatitis B: moeheid, weinig eetlust, pijn aan spieren en gewrichten, koorts, geelzucht, verkleurde urine en ontlasting en soms jeuk. De meeste besmette personen hebben geen last van deze symptomen. Zij lijken dus niet ziek, maar dat is bedrieglijk.
- Symptomen bij chronische hepatitis B: de symptomen zijn hetzelfde als bij acute hepatitis B, maar de aandoening kan chronisch worden: je hebt het dan voor de rest van je leven. Er raken steeds meer levercellen beschadigd en dat kan leiden tot levercirrose, leverfibrose en/of zelfs leverkanker. Chronische hepatitis B komt meestal voor bij volwassenen die het virus als kind hebben opgelopen.
- Behandeling: acute hepatitis B verdwijnt meestal binnen zes maanden. Is de aandoening chronisch, dan kunnen virusremmende medicijnen gebruikt worden.
*Hepatitis B komt ook geregeld voor bij mensen met hiv. Er kan namelijk een zogeheten coïnfectie zijn opgetreden: iemand is dan met beide virussen besmet geraakt. Heb jij hiv en wil je jouw medicijnen altijd gratis en discreet thuisbezorgd hebben? Meld je dan aan bij de MedApp apotheek en gebruik onze gratis app om alles rondom je medicatie te regelen.
Wat is hepatitis C?
Hepatitis C is het gevolg van besmetting met het hepatitis C-virus. Je kunt jaren besmet zijn met dit virus zonder klachten te krijgen. Je kunt acute hepatitis C hebben en dat kan omslaan naar chronische hepatitis C.
- Oorzaak: contact met besmet bloed, bijvoorbeeld door onveilig seksueel contact, een bloedtransfusie of door besmette chirurgische instrumenten of naalden*.
- Symptomen: van acute hepatitis C merk je vrijwel niets. Heel soms treedt er geelzucht op. Blijft het virus zes maanden of langer in je lichaam, dan wordt de aandoening chronisch. Als je hepatitis C te laat opmerkt en/of onbehandeld laat, kan er levercirrose (ernstige schade aan de lever) en zelfs leverkanker ontstaan.
- Behandeling: hepatitis C is goed te behandelen met medicijnen. Je kunt er zelfs helemaal van genezen. Genees je niet, dan moet je regelmatig op controle bij de arts. Je bloed blijft bovendien besmettelijk.
*Hepatitis C komt ook geregeld voor bij mensen met hiv. Er kan namelijk een zogeheten coïnfectie zijn opgetreden: iemand is dan met beide virussen besmet geraakt. Heb jij hiv en wil je jouw medicijnen altijd gratis en discreet thuisbezorgd hebben? Meld je dan aan bij de MedApp apotheek en gebruik onze gratis app om alles rondom je medicatie te regelen.
Wat is hepatitis D?
Hepatitis D kan alleen ontstaan als je ook drager bent van het hepatitis B-virus. Hepatitis D kan acuut ontstaan, maar kan ook chronisch worden.
- Oorzaak: hepatitis D krijg je door contact met besmet bloed of door onveilig seksueel contact.
- Symptomen: vermoeidheid, lichte koorts, soms misselijkheid en pijn in de bovenbuik. Geelzucht komt meestal niet voor bij hepatitis D. Wordt de aandoening chronisch, dan tast het je lever verder aan (in de loop der jaren) en dat kan leiden tot levercirrose.
- Behandeling: hepatitis D is niet weg te krijgen met medicatie. Het is wel mogelijk om met bepaalde medicijnen het virus te onderdrukken. Het gaat dan om medicijnen die gericht zijn op onderdrukking van het hepatitis B-virus.
Wat is hepatitis E?
Hepatitis E is helaas steeds meer in opkomst in ons land. De reden hiervan is nog niet bekend. Wat we wel over dit virus weten, staat hieronder:
- Oorzaak: besmetting met het hepatitis E-virus. Het virus kan in het vlees en in het uitwerpselen van dieren zitten (vee of wild). Je kunt het ook krijgen als je besmet water drinkt. Het virus lijkt zich niet te verspreiden door contact met mensen.
- Symptomen: de symptomen van hepatitis E lijken veel op de symptomen van hepatitis A. Denk aan moeheid, lichte koorts, soms misselijkheid en pijn in de bovenbuik. Soms ook geelzucht en verkleuring van urine en ontlasting.
- Behandeling: je kunt 1 week tot 4 weken ziek zijn door hepatitis E. Gezonde mensen herstellen meestal volledig. Heb je al een verminderde weerstand, dan kun je chronisch hepatitis E krijgen. Er bestaan geen medicijnen tegen deze vorm van hepatitis, maar artsen kunnen wel bepaalde virusremmers inzetten.
Diagnose hepatitis
Hoe weet je dat je hepatitis hebt? Via de huisarts start je met een bloedonderzoek. Worden de antistoffen tegen hepatitis in je bloed gevonden? Dan heb je hepatitis. Of het om hepatitis A, B, C, D of E gaat, blijkt ook meteen uit het onderzoek.
Je huisarts is wettelijk verplicht om aan de GGD te melden dat je hepatitis hebt. Dit helpt de overheid om de verspreiding van hepatitis te voorkomen. De meldingsplicht valt onder de Wet publieke gezondheid (Wpg).
Behandeling van hepatitis
Sommige vormen van hepatitis genezen vanzelf, tenzij het virus meer dan 6 maanden in het lichaam zit. Hepatitis wordt dan een chronische aandoening. De huisarts verwijst je dan naar een ziekenhuis met een hepatitis-behandelcentrum. Je bespreekt dan met een maagdarmlever-arts (of internist) wat de behandelmogelijkheden zijn en hoe lang die duren.
Is gerichte medicatie niet mogelijk, dan krijg je meestal wel medicijnen die de ontwikkeling van het virus in het lichaam afremmen. De behandeling kan dus per patiënt verschillen.
Hoe kun je hepatitis voorkomen?
Voorkom hepatitis A door:
– Vaccinatie
– Goede hygiëne (was je handen vaak en zorg ook voor schoon eten en water)
Voorkom hepatitis B door:
– Vaccinatie (het vaccin beschermt ook meteen tegen hepatitis D)
– Veilig te vrijen
– Geen voorwerpen van anderen te gebruiken waar mogelijk bloed op zit (denk bijvoorbeeld aan naalden, scheermesjes of tandenborstels)
Voorkom hepatitis C door:
– Veilig te vrijen
– Geen voorwerpen van anderen te gebruiken waar mogelijk bloed op zit (denk bijvoorbeeld aan naalden, scheermesjes of tandenborstels)
– Voor hepatitis C bestaat er nog geen vaccin. Vroeger werden mensen besmet met het hepatitis C-virus door bloedtransfusies: dit komt in Nederland niet meer voor.
Voorkom hepatitis D door:
– Veilig te vrijen
– Geen voorwerpen van anderen te gebruiken waar mogelijk bloed op zit (denk bijvoorbeeld aan naalden, scheermesjes of tandenborstels)
– Voor hepatitis D bestaat er geen vaccin, maar je kunt je wel laten vaccineren tegen hepatitis B. Zo voorkom je namelijk ook hepatitis D.
Voorkom hepatitis E door:
– Geen rauw vlees te eten van varkens of wild. Ook lever moet je gegaard eten.
– Goede hygiëne. Was je handen regelmatig met water en zeep.
– Voor hepatitis E bestaat geen vaccin.
