In dit artikel krijg je waardevolle informatie over hiv en aids, inclusief de oorzaken, symptomen, diagnose, behandeling en het leven met hiv of aids. We bespreken ook de preventieve maatregelen om de verspreiding van het virus te voorkomen. Of je nu recentelijk bent gediagnosticeerd met hiv of aids, een ondersteunend familielid bent of gewoon algemene kennis wilt opdoen, we hebben alle informatie die je nodig hebt.
Wat is hiv?
Hiv (Humaan Immunodeficiëntie Virus) is een virus dat het immuunsysteem van het lichaam aantast. Het wordt overgedragen door de lichaamsvloeistoffen bloed, sperma, vaginaal vocht en moedermelk. Een hiv-infectie kan niet worden genezen, maar met medicijnen is het mogelijk om lang en gezond te leven zonder aids. Wanneer de juiste medicatie wordt ingenomen, is het virus niet langer overdraagbaar.
Wat is aids?
Aids (Acquired Immunodeficiency Syndrome) is een vergevorderde en ernstige fase van een hiv-infectie. Het staat voor een combinatie van symptomen en aandoeningen die optreden wanneer het immuunsysteem van het lichaam ernstig beschadigd is geraakt door hiv. Aids wordt gekenmerkt door een verzwakt immuunsysteem, waardoor het lichaam vatbaarder wordt voor infecties en bepaalde vormen van kanker.
Het verschil tussen hiv en aids
Hiv en aids zijn dus niet hetzelfde. Hiv verwijst naar het virus zelf, terwijl aids de aandoening beschrijft die zich ontwikkelt als gevolg na een onbehandelde hiv-infectie. Met de juiste diagnose, behandeling en zorg kunnen mensen met hiv een volkomen normaal en gezond leven leiden en aids voorkomen.
Hoe het hiv-virus werkt
Als je hiv hebt, gaat het virus naar bepaalde witte bloedcellen, die CD4-cellen worden genoemd. CD4-cellen zijn belangrijk voor je afweersysteem en beschermen je lichaam tegen infecties.
Het hiv-virus plakt aan de CD4-cellen vast en dringt de cel binnen. Daar begint het virus zich te vermenigvuldigen en maakt het nieuwe hiv-deeltjes. Die verlaten de geïnfecteerde cel en gaan op zoek naar andere CD4-cellen om te infecteren. Zo verspreidt het virus zich door je hele lichaam.
Na een tijdje raak je steeds meer CD4-cellen kwijt. Hierdoor wordt je afweersysteem zwakker en word je ziek. Het aantal CD4-cellen in je bloed laat zien hoe erg de hiv-infectie is en hoe goed je afweersysteem werkt.
Door het virus te remmen en het aantal geïnfecteerde CD4-cellen te verminderen, gaat de hiv-infectie langzamer en blijft je afweersysteem sterker. Daarom is het belangrijk om op tijd te weten of je hiv hebt, je medicijnen te nemen zoals voorgeschreven en goede zorg te krijgen. Zo verbeter je je gezondheid en welzijn.
Symptomen van hiv
Nadat iemand geïnfecteerd is met hiv, duurt het enige tijd tot symptomen optreden. In veel gevallen merken mensen aanvankelijk niks van de infectie. Dit komt doordat hiv het immuunsysteem aantast en geleidelijk schade aanricht. Het kan jaren duren tot het zich ontwikkelt tot aids.
In een vroeg stadium van hiv treden de volgende symptomen op:
- Koorts
- Huiduitslag
- Gezwollen lymfeklieren (in hals of lies)
- (Nachtelijk) zweten
- Gebrek aan eetlust
- Gewichtsverlies
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Diarree
- Misselijkheid
Soms zijn deze symptomen kortdurend of mild, waardoor het verward kan worden met griepklachten. Laat je dus bij griepklachten na een eventuele blootstelling aan hiv, altijd even testen. De symptomen van hiv verschillen heel erg per persoon.
In deze beginfase is de viral load (de hoeveelheid virus in het bloed) verhoogd, wat betekent dat er veel hiv-virusdeeltjes aanwezig zijn. Een hoge viral load maakt het hiv-infectie stadium extra besmettelijk, omdat de concentratie van het virus in het lichaam hoog is. Dit vergroot de kans op overdracht van het virus tijdens onbeschermd seksueel contact of het delen van injectienaalden.
Gevolgen van hiv-infectie en aids
Als je hiv niet behandelt, krijg je dus aids. Tegenwoordig is hiv goed te behandelen, door de juiste medicijnen te nemen. Met medicatie is het mogelijk om een lang en gezond leven te leiden, zonder de kans dat je aids krijgt.
Bij aids is het afweersysteem zo ernstig verzwakt, dat het lichaam niet langer in staat is om zichzelf te verdedigen. Dan loop je een groot risico op levensbedreigende infecties en kankers. Zonder behandeling kun je uiteindelijk overlijden aan deze gevolgen van aids.
Hoe wordt hiv overgedragen?
Hiv wordt overgedragen door bepaalde lichaamsvloeistoffen, zoals bloed, sperma, vaginaal vocht en moedermelk. Als je in contact komt met deze vloeistoffen van iemand met hiv, kan het virus worden overgedragen. Andere lichaamsvloeistoffen, zoals speeksel en urine, bevatten geen virusdeeltjes, dus zijn ook niet besmettelijk.
Via onbeschermde seks (seks zonder condoom) wordt hiv het vaakst overgedragen. Maar ook als je een wondje hebt en je komt daarmee in contact met besmette lichaamsvloeistoffen, is de kans groot dat je hiv krijgt.
Preventie van hiv bij seksueel contact
Om het risico op hiv-besmetting tijdens seksueel contact zo veel mogelijk te beperken, zijn er verschillende preventieve maatregelen die je kunt nemen, zoals condooms, PrEP, PEP, etc.
Lees meer over de overdracht van hiv en de preventie hiervan in het artikel hiv overdracht en preventie.
Diagnose van hiv
Iemand krijgt de diagnose hiv via een bloedtest. Komt uit deze test dat je antilichamen tegen het virus in je bloed hebt, dan heb je hiv. Het duurt meestal een paar weken, maar soms ook enkele maanden tot hiv terug te vinden is in je bloed. De GGD of het ziekenhuis stelt vast of je hiv hebt of niet.
In sommige gevallen kan een hiv-sneltest worden gebruikt om snel resultaten te verkrijgen. Maar zo’n sneltest is geen standaard procedure. Lang niet alle instanties hebben de mogelijkheid om een sneltest te doen en ze vragen vaak een eigen bijdrage rond een eigen bijdrage rond de €25,- à €30,-.
Behandeling van hiv
Hiv wordt behandeld met medicijnen, ook wel bekend als hiv-remmers. Neem je medicijnen consequent in en volg je behandeling zoals je met je internist hebt afgesproken.
Over de verschillende behandelmogelijkheden lees je hier meer.
Leven met hiv
Een hiv-diagnose heeft grote impact op je leven. Maar bedenk je dat je, met de juiste medicatie, toch een gezond leven kunt leiden. Hierbij heb je medische zorg en ondersteuning nodig. Daarnaast kun je zelf ook dingen doen om gezond te blijven of gezonder te worden. Hier lees je onze tips.
Levensverwachting en behandeling van aids
Met de juiste zorg en behandeling leven mensen met aids een stuk langer en gezonder dan vroeger. De medicijnen die nu beschikbaar zijn versterken het immuunsysteem en vertragen de progressie van de ziekte. De behandeling van de complicaties van aids, helpt om de gezondheid te verbeteren en de levensverwachting te verlengen.
Toch worden de beste resultaten bereikt wanneer hiv vroegtijdig wordt gediagnosticeerd en behandeld. Laat je regelmatig testen op hiv als je wel eens het risico loopt op een besmetting. Als uit de test komt dat je hiv hebt, word je doorverwezen naar een internist die een behandeling voor je opstelt.
Taboe en angst rondom hiv en aids
Er heerst helaas nog altijd een taboe rondom hiv en aids. Over heel de wereld, maar ook in Nederland. Dit taboe komt door onwetendheid, angst en vooroordelen. Mensen met hiv kunnen te maken krijgen met stigmatisering, discriminatie en sociaal isolement. Deze negatieve reacties komen van mensen in de omgeving, instellingen en zelfs vanuit de eigen gemeenschap.
De angst komt vaak door een gebrek aan kennis. Mensen zijn soms bang om hiv te krijgen door aanrakingen, het delen van voorwerpen of door zelfs al door alleen bij iemand in de buurt te zijn. Deze angsten zijn echter ongegrond, omdat hiv niet wordt overgedragen door dagelijkse interacties, zoals handen schudden, knuffelen, delen van voedsel of drinken, hoesten of niezen. En ook seksueel contact is veilig met iemand die trouw hiv-remmers slikt. Toch raden we je aan om ook andere voorzorgsmaatregelen te nemen om andere seksueel overdraagbare aandoeningen te voorkomen.
Als je vragen hebt over hiv, symptomen, behandeling of iets anders, raadpleeg dan altijd betrouwbare bronnen zoals gezondheidsorganisaties of je arts of apotheker.
