Als je een hoge bloeddruk hebt, maak je je misschien zorgen over je gezondheid. Toch hoeft een hoge bloeddruk niet altijd te betekenen dat je heel ziek wordt. Hoe zit dit precies en wat kun je eigenlijk doen bij een verhoogde bloeddruk?
Wat is een hoge bloeddruk?
Een hoge bloeddruk betekent dat de druk in je bloedvaten te hoog is. Het wordt ook wel ‘hypertensie’ genoemd. Houdt een verhoogde bloeddruk voor langere tijd aan, dan kunnen de bloedvaten beschadigen. Het mogelijke gevolg daarvan is dat je een hart-en-vaatziekte krijgt, zoals een hartinfarct of een beroerte.
Wat is bovendruk en wat is onderdruk?
Als het hart samentrekt, stuwt het bloed door de slagaders het lichaam in. De druk op de bloedvaten is dan hoog en wordt de ‘bovendruk’ (systolische bloeddruk) genoemd. Bij ontspanning van het hart wordt de druk lager. Dit heet ‘onderdruk’ (diastolische bloeddruk). Er is sprake van een hoge bloeddruk als de bovendruk hoger dan normaal wordt gemeten. De onderdruk is dan ook altijd wat hoger.
Symptomen hoge bloeddruk
Van een hoge bloeddruk merk je in principe niets. Pas wanneer de bloeddruk voor langere termijn hoog blijft, kunnen er klachten optreden. Van een extreem hoge bloeddruk kun je echter wel direct iets merken. Er kunnen dan klachten optreden zoals:
- vermoeidheid
- misselijkheid
- kortademigheid
- rusteloosheid
- duizeligheid
- hoofdpijn
- wazig zien
- overgeven
De bloeddruk meten: hoe werkt dit?
De bloeddruk meten doe je met een bloeddrukmeter. Specifiek: je meet de bloeddrukwaarden (de bovendruk en de onderdruk). Meet je zelf je bloeddruk? Zorg ervoor dat je eerst vijf minuten rustig zit, want de bloeddruk kan bij beweging al wat stijgen.
De bloeddruk wordt gemeten in millimeters kwikdruk, mmHg. Twee voorbeelden:
- De bovendruk is 130 mmHg. De onderdruk is 85 mmHg. (normale bloeddrukwaarden)
- De bovendruk is 140 mmHg. De onderdruk is 90 mmHg. (te hoge bloeddrukwaarden)
Let op! Een enkele momentopname is niet voldoende om direct van een (gevaarlijk) hoge bloeddruk te mogen spreken. Meerdere metingen, vaak verdeeld over weken of maanden, moeten dit systematisch aantonen. Je meet uit al deze metingen dus eigenlijk altijd de gemiddelde bovendruk.
Wat is een gevaarlijk hoge bloeddruk?
Van een gevaarlijk hoge bloeddruk is sprake als je een gemiddelde bovendruk meet vanaf 140 mmHg of hoger samen met een onderdruk van 90 mmHg of hoger.
Mogelijke oorzaken hoge bloeddruk
Bij een hoge bloeddruk is er vaak geen duidelijk aanwijsbare oorzaak te vinden. Het is wel bekend dat mensen op leeftijd vaker last hebben van een hoge bloeddruk vanwege een vernauwing en verstijving van de bloedvaten. Vanaf een leeftijd van 40 jaar neemt de kans op een hoge bloeddruk sowieso toe. Een jaarlijkse controle op de bloeddruk is vanaf deze leeftijd dan ook aan te raden.
Zeker is ook dat de volgende zaken ervoor kunnen zorgen dat de bloeddruk hoger wordt:
- roken
- vet eten
- te zout eten
- overgewicht
- alcohol
- het gebruik van de pil
- het gebruik van bepaalde medicijnen (met name pijnstillers en corticosteroïden)
Ook een onderliggende aandoening kan de bloeddruk verhogen, bijvoorbeeld een nierziekte. Verder speelt erfelijkheid soms ook een rol. Een hoge bloeddruk kan namelijk in sommige families bij meerdere familieleden voorkomen.
Gevolgen hoge bloeddruk (op langere termijn)
Als je bloedvaten voor langere tijd (meerdere maanden of zelfs jaren) onder druk staan, dan kunnen hart-en-vaatziekten optreden. Denk aan een beroerte of hartinfarct.
Wat te doen bij hoge bloeddruk?
Spreek af met je huisarts als je een hoge bloeddruk hebt gemeten of als je deze vermoedt. De arts zoekt dan uit wat de hoge bloeddruk veroorzaakt en hoe hoog je risico loopt op verdere complicaties. Hierbij kijkt hij goed naar je leefstijl.
- Wat zorgt voor een verhoogd risico? Je hebt bijvoorbeeld al een hart-en-vaatziekte en/of je hebt een chronische aandoening, zoals diabetes type 1 of diabetes type 2. De arts besluit dan meestal om medicijnen voor te schrijven. Je moet ook meerdere keren langskomen voor een controle.
- Wat als je een zeer ernstig verhoogde bloeddruk hebt? Van een ernstig verhoogde bloeddruk is sprake als 180 mmHg of hoger wordt gemeten. De arts schrijft dan sowieso medicijnen voor.
- Wat besluit de arts bij een laag risico? Medicijnen voorschrijven is dan meestal niet nodig. Wel kan de arts adviseren om bepaalde aanpassingen te doen in je leefstijl. Erg belangrijk is dat je die aanpassingen wel permanent doorvoert, want dat levert het beste en meest blijvende resultaat op.
Hoge bloeddruk en zwangerschap
Sommige zwangere vrouwen kunnen pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) krijgen. Er is dan sprake van een hoge bloeddruk en er zitten vaak ook te veel eiwitten in de urine. Meestal volgt dan ook zo snel mogelijk een opname in het ziekenhuis.
Hoge bloeddruk verlagen: wat werkt?
Om een hoge bloeddruk te verlagen, moet je misschien medicijnen nemen. Hierover verderop meer. Artsen raden uiteraard altijd wel een gezonde levensstijl aan. Mogelijk moet je daarom de volgende aanpassingen doorvoeren:
- Stop met roken
- Beweeg regelmatig
- Eet gezond
- Vermijd producten met drop of zoethout (die verhogen de bloeddruk)
- Drink liever geen alcohol
- Val af als je overgewicht hebt
- Vermijd stress
Welke medicijnen tegen hoge bloeddruk zijn er?
Tegen een hoge bloeddruk zijn verschillende medicijnen mogelijk. De huisarts bepaalt welke je krijgt. Denk hierbij aan:
- Plaspillen (diuretica): meer plassen doet de bloeddruk verlagen.
- Bètablokkers: het hart hoeft minder hard te werken. Zo daalt de druk op de bloedvaten.
- ACE-remmers en angiotensine-receptor-blokkers (ARB’s): dit zijn twee soorten medicijnen die de bloedvaten verwijden. Zo daalt de bloeddruk ook.
- Calciumantagonisten: de bloedvaten verwijden zich en het hart hoeft minder hard te werken. Ook deze middelen werken dus bloeddrukverlagend.
Wat is een normale bloeddruk?
Als je medicatie gebruikt en je leefstijl aanpast, kan je bloeddruk weer op een normaal niveau komen. Men spreekt van een normale bloeddruk als de bovendruk tussen de 120 en 140 mmHg ligt. Tegelijkertijd moet de onderdruk tussen de 80 en de 90 mmHg liggen. Meet je je bloeddruk thuis met een eigen meter? Houd er rekening mee dat bij metingen thuis je bloeddruk altijd wat lager ligt dan bij de huisarts.
Hoge bloeddruk en medicatie nodig? Stap over naar MedApp!
De diagnose ‘hoge bloeddruk’ brengt al genoeg zorgen met zich mee. Gebruik jij chronisch medicijnen vanwege een hoge bloeddruk? Stap over naar de MedApp apotheek. Dankzij onze handige app vergeet je nooit meer je medicijnen. Zijn je medicijnen bijna op? Wij leveren deze automatisch bij je thuis, kosteloos en discreet.
